کد مطلب:18984 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

حضرت علي (ع) در مورد تقسيم مردم از ديدگاه علم و جهل به كميل بن زياد نخعي چه فرمودند؟

كميل ميگويد علي (ع) دست مرا گرفت و به صحرا برد، آنگاه كه به صحرا رسيديم نفس عميقي كشيد، سپس فرمود اي كميل بن زياد! اين قلبها ظرف (براي علم) اند، بهترين قلبها نگهدارندهترين آنها است، اي كميل آنچه برايت ميگويم (نيك بشنو و درست در خزينه خاطرات بسپار) مردميكه در جهان هستند سه دستهاند نخست عالمي است رباني (كه دل از دست هواهاي نفساني رهانده و شاهباز بلند پرواز روحش به نيروي عشق خداي با عرشيان بپرواز است) دوم دانشجو و متعلّمياست كه در جستجوي راه رستگاري است (وهميخواهد زنگار شبهات و اوهام را از آينه درون بزدايد و به سالكان طريق حق پرستي ملحق گردد) سومين دسته آنانند كه همچون مگسان ضعيف و نا توان به دنبال هر صدائي و با هر بادي روانند، اينان كه نه از نور دانشي روشني جسته و نه بپايه استواري پناهنده گرديدهاند (كوركورانه هر دعوت باطلي را اجابت ميكنند و به دنبال هر صدائي به راه ميافتند، فرياد از اينان كه بنيان فساد جهان هستند) اي كميل دانش بهتر از دارائي است، زيرا دانش نگهدارنده تو است در صورتيكه مال را بايد تو نگهداري، بذل و بخشش، مال را كم ميكند و حال آنكه دانش با بخشش فراوانتر ميگردد و آنكه با مال وثروت پرورش يافته است، با نابودي آن نابود است (لكن دانش در دنيا وآخرت با انسان باقي است) اي پسر زياد شناسائي و تحصيل و علم و دانش (ركني از اركان) دين است، و مدار دين با دانش ميچرخد، (عمل جاهل باطل و بدون نور افكن دانش نميتوان راه خداپرستي را پيمود) بشر در دوران زندگانيش راه فرمان برداري از خداي را با علم ميپيمايد،و پس از مرگش به نيروي دانش نام نيك از خويش به يادگار ميگذارد، هميشه حكومت به دست علم است. و مال محكوم و مغلوب و در شُرُف فنا است .



اي كميل، گردآورندگان مال در عين زندگي مردهاند (و هيچ اثري بر وجودشان مترتّب نيست) لكن دانشمندان تا دنيا، دنيا است زندهاند، (و بشر از آثار وجوديشان استفاده مينمايد) پيكرهايشان خاك و ناپيدا و لكن عكسهايشان در دلها پاي بر جا است، آنگاه حضرت اشاره به سينه مبارك خود برده فرمودند كميل متوجه باش كه درون سينه من دانش فراواني انباشته شده است (از علوم و معارف الهيه كه بشر معاصر توانائي شنيدن و فراگرفتن آنرا ندارد).



چه خوش بود اگر كساني پيدا ميكردم كه تاب تحمّل آن را مي‎داشتند (و اندكي از اين بار گران دانش را بر دوششان ميگذاشتم) آري چنين كساني را مييابم لكن بر وِي ايمن نيستم، زيرا كه او دين و دانش را براي پيشرفت دنيانش خواهان است، و نعمتها و حجتهاي خدا را عليه بندگان و دوستان بكار ميبرد...).

---

اخلاق اسلامي ج 1


اكبر خادم الذاكرين